In het tijdschrift VIVA deze keer een leuk artikel over lachmeditatie en lachyoga. VIVA’s Michelle (29) lacht maar wat graag in het leven. Maar dat er hele studies aan gewijd zijn en er complete haha-ochtenden aangeboden worden, daar was ze niet van op de hoogte. Tijd voor een duik in de georganiseerde lachsalvo’s.
Hier de complete tekst van het artikel:
HAHA ERLEBNIS
VIVA’s Michelle (29) lacht maar al te graag in het leven. Maar dat er hele studies aan gewijd zijn en er complete haha-ochtenden aangeboden worden, daar was ze net van op de hoogte. Tijd voor een duik in de georganiseerde lachsalvo’s.
TEKST MICHELLE BAKKER I FOTO’S Hüsne Afsar
Lachen, ik ben er dol op. Bijna niets geeft me zoveel energie als een avond lachen met mijn vriendinnen: zo hard schateren dat je er buikpijn van krijgt. Dat de tranen over je wangen rollen, dat de kramp je in de kaken schiet. Dus toen mij op de redactie werd gevraagd of ik niet eens lachtherapieën wilde proberen, stemde ik vrijwel direct in. Die avond vertelde ik het aan mijn vriendinnen. De ieuws en gadvers vlogen over tafel. “Het lijkt me vreselijk om zo geforceerd lollig te moeten doen met een groepje vreemden,” zei de een. “Mij niet gezien,” concludeerde de ander. Hmmm. Het idee dat ik met wildvreemden kunstmatig een lachsalvo op moet wekken klinkt inderdaad een beetje eng. Maar waarom? Er zijn genoeg groepsactiviteiten te noemen die vrijwel nooit als eng beschouwd worden. Wat dacht je van een sportklasje? Neem reguliere yoga: met je achterste in de lucht jezelf in een downward dog manoeuvreren wordt niet per se als iets geks of engs beschouwd. Waarom lachmeditatie of lachyoga dan wel? Het zijn er weliswaar niet heel veel, maar er zíjn mensen die erbij zweren. Ik ben benieuwd waarom en wat het effect van zo’n avondje lachen op mij heeft.
Lachen is gezond
Ik besluit te googelen om me in het onderwerp te verdiepen en kom de naam Alida van Leeuwen vaak tegen. Zij is lachpsycholoog en ambassadeur van lachyoga. Ze lijkt me dé aangewezen persoon om meer informatie in te winnen over het nut van lachen. “Lachen is heel gezond,” reageert ze enthousiast. De weinig positieve reacties die ik van mijn vriendinnen kreeg zijn erg herkenbaar, vertelt ze. “Niet zo gek. Veel mensen koppelen lachen aan een humoristisch aspect. Iets wat je samen met je vrienden doet of in een groep. Zodra je het dan moet opwekken krijgen velen het idee dat het niet echt is. En dan moet je dat ook nog eens doen met mensen die je niet kent. Maar lachen is zoveel meer dan alleen maar iets grappigs. Het heeft ook een helende werking. Bij bijvoorbeeld een griepvirus of stress is lachen een gezond medicijn. Als je een grijns trekt, geven de spiertjes in je gezicht al een signaal af naar je hersenen zodat je lichaam endorfine aanmaakt. En van endorfine word je vrolijk. Ook gebruik je bij het maken van een lachgeluid veel adem. Dit vele in- en uitademen is al gezond. Vergelijk het met hardlopen – ook bij lachen maak je veel gebruik van de inhoud van je longen. Als je lacht, schud je je lichaam los, wat een goede ontspanning is.” Ik denk aan alle keren dat ik de slappe lach had: heerlijk, maar doodvermoeiend. “Dat klopt, door veel te lachen gaat je conditie vooruit. En dat zonder je knieën of benen te belasten, dus iedereen kan het doen.”
Geen zweverig gedoe
Ik kom er al snel achter dat ik van alles kan ondernemen als het om lachbezigheden gaat. Op internet worden pakketten lachcursussen voor vrijgezellenfeesten of bedrijfsuitjes aangeboden. Ik ga liever voor een variant waar een gedachtegang aan gekoppeld is, voor een avondje lachen met collega’s of vriendinnen heb ik immers geen instructeur nodig. Bij zowel lachmeditatie als lachyoga is dit het geval. “Lachmeditatie is een goede ontspanningstechniek en komt uit de Osho-hoek,” legt Van Leeuwen uit. “Je weet wie Osho is toch?” Euhm… Haastig typ ik zijn naam in op Google en vind van alles over Bhagwan. Ik dacht inderdaad zijn gezicht al te herkennen. Bhagwan, dat was toch die vrijzinnige beweging uit de jaren ’70 met die spirituele leider? Van Leeuwen vervolgt haar verhaal als ik zeg dat ik hem inderdaad ken. “Lachmeditatie is een specifieke manier van mediteren die al eeuwenoud is. Lachyoga daarentegen is een vrij nieuw concept dat in 1995 door een arts ontwikkeld is. Het gaat om diepe ademhaling, ontspanning en speelsheid. Omdat het uit India komt, wordt het vaak lachyoga genoemd, maar eigenlijk heeft het weinig met yoga te maken.”
Ik begin lichtelijk zenuwachtig te worden. Zou het de Bhagwan-link zijn waarvan ik een beetje nerveus word? Heel zweverig ben ik niet aangelegd en ik begin me dan ook steeds meer af te vragen of ik dit wel moet doen. Om de drempel iets te verlagen, vraag ik of mijn zus Manon meegaat. Verrassend genoeg stemt ze in. Die vrijdag worden we verwelkomd door Jan Gommans, die de meditatie zal geven. De groep druppelt de zaal in stilte binnen. Uiteindelijk zijn we met elf, waarvan opvallend genoeg maar één man is. Hij blijkt hier met zijn vriendin te zijn. “Ik las ergens over lachmeditatie,” legt hij uit, “en het leek me een leuk verjaardagscadeau voor haar.” Het overgrote deel van de vrouwen lijkt elkaar al te kennen, ik vermoed dat het collega’s zijn. Ze hebben er zin in, want als Gommans begint uit te leggen wat de bedoeling is van de avond, beginnen ze al te lachen.
Huppel je mee?
De avond bestaat uit drie delen: het losmaken van je lichaam en daarmee het loskomen uit je routine, lachoefeningen en ten slotte een rustig meditatiemoment. We beginnen met gekke bekken trekken en verschillende rek-en-strek oefeningen, even later huppelt de hele groep door elkaar en worden er tongen uitgestoken en rare geluiden gemaakt. Ik prijs mezelf gelukkig dat dit niet opgenomen wordt en er, behalve mijn zus, geen bekenden bij zijn. Die aparte manier van interactie met een vreemd persoon vind ik moeilijk: en ik merk dat ik liever oogcontact vermijd. Ik zie dat mijn zus met hetzelfde zit. Ik zie haar in een grote cirkel om de groep heen huppelen om ongezien elk contact te vermijden. We schieten allebei vol in de lach als ze ziet dat ik haar heb betrapt.
Na zeker drie kwartier van intense oefeningen zoals afgewisseld hard en zacht lachen in een kring en een constante interactie met elkaar opzoeken, ben ik uitgeput en dus blij dat we op onze matjes moeten gaan liggen. Op onze rug, met de hoofden naar elkaar toe. De opdracht is simpel: begin maar gewoon met lachen. Dat hoeft niet om iets te gaan, maar je zult zien dat je vanzelf ‘echt’ zult gaan lachen, ook doordat je elkaar aansteekt. Maar dat is bij mij niet eens nodig: ik hoef maar aan het ongemakkelijke gezicht van mijn zus te denken en daar ga ik al. Ik sluit mijn ogen en hoor iedereen schateren en inderdaad: het werkt zo aanstekelijk dat ik nóg harder ga lachen totdat de tranen over mijn wangen rollen. Na een kwartier sust Gommans ons stil en is het de bedoeling dat we met gesloten ogen even compleet rusten en onze gedachten loslaten. Ik merk dat mijn buikspieren pijn doen en m’n mascara overal zit behalve op mijn wimpers. De tien minuten rust vind ik fijn en ik voel me relaxed als we weer rechtop zitten. “Lieve hemel,” begint Manon als we de auto instappen en de avond bespreken. Inderdaad, precies wat ik van tevoren al dacht: veel te ongemakkelijk voor haar. Maar ondanks die ongemakkelijkheid voel ik me wel energiek en vrolijk. Sterker nog, het hele avontuur bood genoeg voer om de gehele terugweg door te schateren.
Is ie weer: de comfortzone
Twee weken later staat een lesje lachyoga ingepland. Mijn zus krijg ik niet meer mee, dus fiets ik er op zondagochtend in mijn eentje (mét lichte kater) naartoe. Ook lachyoga blijkt in een buurthuis te worden gehouden en duidelijk niet voor de eerste keer: iedereen begroet elkaar met een knuffel. Een beetje onwennig schenk ik een kop koffie in als ik word aangesproken. “Zo, eerste keer hier?” Ik leg de man uit waarvoor ik hier kom en beken ook maar meteen dat ik lichtelijk nerveus ben. “Nergens voor nodig! Ik doe het al lang en vind het heerlijk,” vertelt hij opgewekt. “Lachen is fantastisch, ik hou van lachen en ik hou ervan om uit die comfortzone te komen!” Weer die verrekte comfortzone. Een paar weken geleden was toch wel duidelijk dat ik daar liever in blijf, maar blijkbaar is dat ook vandaag geen optie. En dat terwijl mijn zondag normaal gesproken één grote comfortzone is. “Soms begin ik zelfs hardop te lachen in de trein,” ratelt hij verder. “Eén keer lachte op een gegeven moment de hele coupé mee, dat is toch fantastisch?” Zijn enthousiasme is een beetje too much to handle en ik probeer zo snel mogelijk mijn eerste bak koffie naar binnen te slurpen. Dit belooft wat.
Na een korte introductie door Maarten Vos beginnen we. Vos geeft al jaren lachyoga en is een bekendheid in zijn vakgebied. Hij legt uit dat lachyoga wel degelijk iets met yoga te maken heeft. “Bij yoga gaat het om harmonie tussen lichaam en geest. Bij lachyoga doen we rek- en strekoefeningen en ademhalingsoefeningen. Na een lachsessie is je lichaam gevitaliseerd, je hebt een veel betere lichaam-geestverhouding, je bent meer in je centrum, je voelt je meer ontspannen en rustig in je hoofd.” Als hij ons opdraagt dat we keihard moeten lachen, doet iedereen mee. De sfeer lijkt er goed in te zitten. Ik voel me nog steeds een beetje onwennig, maar besluit gewoon mijn schaamte overboord te gooien en voor de volle honderd procent mee te doen. Niemand die mij kent, dus… what the heck. Het helpt dat ze muziek aan hebben gezet. Lekkere disco-classics maken het nét even wat makkelijker om ‘los’ te komen. Verschillende lachoefeningen, zoals met z’n allen een lachalfabet doen (a-hahahaha, bee-hehehehehee, cee-hihihihi) worden afgewisseld met interactieoefeningen zoals elkaar nadansen. Er is weer veel oog- en ook lichamelijk contact met elkaar: high fiven, handjes geven en hier en daar een knuffel. Ik blijf het moeilijk vinden, maar het gaat al beter. Misschien komt het ook doordat ik alleen ben en mezelf meer kan laten gaan. Er is immers echt niemand aan wie ik verantwoording hoef af te leggen of die me kan veroordelen. Na anderhalf uur is het net als bij lachmeditatie tijd om weer op de grond te liggen en af te sluiten. Na afloop ben ik relaxed en ondanks mijn kater een stuk energieker dan voor de lachyoga.
Resultaat: dikke glimlach
Ook al vertelde Gommans dat hij een iets lossere vorm geeft van traditionele lachmeditatie, deze methode leek toch meer gestructureerd dan het chaotische lachyoga. En alhoewel ik het van tevoren wel dacht, vond ik beide niet heel zweverig. Het zou makkelijk zijn om lachyoga of -meditatie te veroordelen, iets wat ik eigenlijk ook deed. Een groepje blije eikels met een enge hobby, iets in die trant. Ja, het kan soms ongemakkelijk zijn en ja, het heeft iets geks om in een groepje hardop te lachen. Maar ook al zou ik niet snel nog een keer gaan, ik vind het wel tof dat ik het gedaan heb. Ik snap nu dat er inderdaad meer achter zit dan ‘alleen maar lachen’. Ik kwam er een stuk energieker vandaan dan dat ik er heen ging. Ik heb een aantal mensen gesproken voor wie het echt een verandering heeft gebracht. Voor sommigen is het puur een uitlaatklep, voor anderen een manier om met hun emoties om te gaan. Er kwam een succesverhaal voorbij van iemand die ooit met een flinke XTC-dip meedeed. “Ik ging er met een dikke glimlach weer vandaan.” Ik kan mij voorstellen dat lachyoga of -meditatie best waardevol kan zijn voor diegenen die moeite hebben met communiceren of interactie. Daarom kan ik alleen maar zeggen: doe het gewoon een keer, ga erheen, dan weet je hoe het is. Blijkt het niets voor jou? Bedenk dan wat die clown en acrobaat altijd riepen: wat er ook gebeurt, altijd blijven lachen.